Finansal piyasalarda teknik analiz tabiri caizse derya denizdir. Teknik analizin daha önceki yazılarımızda fiyat analizi olduğunu söylemiştik. Fiyatların grafiklere yansıması ve birtakım tekrarlara düşmesi bizlere belirli bir trend oluşup oluşmadığı hakkında fikirler verir. Fiyatların aşağı yukarı salınım yapmasıyla geçmişten bugüne sürelen belirli kalıpları doğurmuştur. Bu kalıplar teknik analiz formasyonları olarak nitelendirilmektedir. Formasyonlar teknik analiz yapan yatırımcılar için olmazsa olmaz detaylar arasında yer alır. Grafik üzerinde çizmiş olduğunuz trend destekleri psikolojik yönden size hem güvence hem de ne zaman pozisyona giriş-çıkış yapacağınız hakkında fikir verir. Bu yazımızda teknik analiz yaparken en çok kullanılan formasyonlar arasında bayrak, flama ve takoz formasyonlarını inceleyeceğiz.
Teknik Analizde Takoz Formasyonları
Takoz formasyonu nedir nasıl yorumlanır Finansal piyasalarda en sık oluşan formasyonlardan olan takozlar üçgenlere benzemektedir. Fiyatların belirli bir periyotta yeni yüksekler ve yeni dipler yaparak oluşturduğu sıkışma formasyonlarıdır. Takoz formasyonları alçalan ve yükselen takoz olmak üzere iki farklı şekilde oluşmaktadır.
Takoz formasyonlarını incelerken formasyonun aşağı trend içerisinde mi yoksa yukarı trend içerisinde mi olduğu oldukça önemlidir.
Fiyatlar düşen trend içerisinde yükselen takoz formasyonu oluşturuyorsa formasyonun aşağıya doğru kırılmasıyla aşağı yöndeki trendin devam edeceği beklenebilir.
Fiyatlar düşen trend içerisinde alçalan takoz formasyonu oluşturduğunda ise formasyonun üst trendinin yukarı yönlü kırılmasıyla yeni bir trend oluşumu gelişebileceği düşünülmektedir.
Düşen trendde oluşan takoz görünümlerini inceleyelim. Farkındaysanız düşen trend içerisindeki yükselen takozda fiyatların yaptığı yeni yüksekler gittikçe küçülüyor buradan alıcıların piyasada giderek azaldığını yerine satıcıların geldiğini net bir şekilde görebiliriz. Diğer fotoğrafta ise alçalan takoz içerisinde düşüşler zamanla daha küçük boyutlarda olmakta ve yerini alıcılara bıraktığını net bir şekilde görüyoruz. Her iki fotoğrafta da belirli bir destek/direnç noktasının kırılmasıyla fiyatlar sert bir şekilde hareket etmektedir.
Fiyatlar yükselen trend içerisinde yükselen takoz görünümü oluşturduğunda ise fiyatların takozun alt trendini aşağıya doğru kırması ile yükselen trendin yerini düşüş trendine bırakacağı düşünülebilir.
Fiyatlar yükselen trend içinde düşen takoz görünümü oluşturuyorsa bu durumda düşen takozun üst direncinin yukarı doğru kırılmasıyla fiyatların yukarı yönlü gidebileceği düşünülmektedir.
Yükselen trend içerisinde oluşan üçgen benzeri sıkışmada aynı şekilde takoz formasyonlarını görmektesiniz. Soldaki formasyonda alıcıların zamanla azaldığını ve alt bölgedeki desteğin kırılmasıyla yeni bir trend başlatma olabileceğini görüyoruz. Sağdaki fotoğrafta ise satıcıların zamanla azaldığını ve yerini alıcılara bıraktığını, belirli bir kırılım noktasından sonra ise fiyatların sert bir şekilde yukarı yönlü ilerlediğini görmektesiniz.
Her iki formasyonda da üçgenler daraldıkça hacimlerde düşme gözlemlenebilir. Önemli olan destek/direnç bölgelerinin hacimli bir şekilde kırılım yapmasıdır. Bu sayede oluşan kırılımlar daha anlamlı olmakta ve formasyonların hedefinin tutması daha isabetli olacaktır.
Kırılım noktalarında Momentum ya da trend indikatörlerinden alacağınız sinyalleri de kullanmayı unutmayın. Örnek vermek gerekirse fiyat grafiğinde RSI indikatörünün yükselen trend içerisinde oluşan düşen takoz görüntüsüne istinaden yapmış olduğu eski yüksek seviyesi olan X seviyesini kıramayıp aşağıya yönelmesi ve bunun sonucunda formasyonda oluşan alt desteği aşağı yönlü kırması oldukça güzel bir sat sinyalidir.
Teknik Analizde Bayrak Ve Flama Formasyonları
Flama ve bayrak formasyonu nedir nasıl yorumlanır ? Teknik analiz formasyonları arasında bayrak ve flama formasyonları tıpkı takozlar ve kamalar gibi oldukça önemli bir yere sahiptir. Hatta birçok trader bayrak ve flama arayıp bu formasyona göre işlem yapmaktadır. Bayrak formasyonu fiyatların sert yükseliş yaptığı dönemlerden sonra dinlenmeye çekilerek -10 +10 bandı içerisinde hareket etmesidir.
Teknik analiz kullanarak işlem yapan traderler bayrağın alt sapını direk olarak nitelendirirler. Ve incelemiş olduğu sembol bayrağın üst trendini yukarı kırması ile bayrağın direği kadar yükseliş hareketini getireceğini hesap ederler.
Bayrak formasyonunda fiyatlarda oluşan zigzag görüntüsü esnasında aracı kurumların mal topladığı ya da mal dağıtıldığı düşünülür. Hisse senetlerinde formasyon incelemesi yaparken takoz, bayrak ya da flama formasyonlarında mutlaka ama mutlaka takas analizi yapmanızı öneririm. Yapılan takas analizinde hisse nerede formasyona başladıysa kırılım yaptığı güne kadar takas analizinde hangi aracı kurumun ne kadar alıp sattığını dikkatlice izleyiniz.
Aşağıdaki fotoğrafta gördüğünüz gibi bayrak formasyonunda fiyatlar belirli yükseliş yaptıktan sonra zigzag hareketi yaparak daha sonrasında üst direncini kırılım yapmış ve bu kırılıma göre bayrağın direği kadar yükseliş yapması beklenmektedir.
Sağdaki fotoğrafta ise düşen trend içerisinde oluşan zigzag görüntüsü ve flama andırır bir formasyon izlenmektedir. Düşen trendde oluşan bayrak formasyonları alt desteğin aşağıya doğru kırılmasıyla bayrağın dirseği kadar aşağıya kırılması beklenmektedir.
Teknik analizde flama formasyonlarına gelelim. Flama formasyonları da traderlar tarafından en çok aranılan formasyonlar arasında yer almaktadır. Flama formasyonlarında fiyatlar tıpkı takozlar gibi fiyat sıkışması yaşarlar ve sıkışan fiyat alıcı ya da satıcıların baskın gelmesiyle aşağı/yukarı kırılım yaparak yeni trend başlatırlar.
Aşağıda sol taraftaki fotoğrafta gördüğünüz gibi yükselen trend içerisinde düşen flama oluşum izlenmektedir. Satıcıların üçgen içerisinde gittikçe güç kaybettiğini ve daha büyük dipler yapamadığını görmekteyiz. Burada fiyatlar üçgenin üst direncini yukarı kırarak yeni bir trend oluşumu başlatırlar. Flama formasyonları da bayrak formasyonları gibi hedefleri kırılım yaptığı noktadan flamanın dirseği kadar olacaktır.
Sağ taraftaki fotoğrafta ise düşen bir trend içerisinde flama oluşumu izlenmektedir. Burada da alıcıların gittikçe güç kaybettiğini ve zamanla yerini satıcılara bıraktığını görmekteyiz. Satıcılar belirli bir süreden sonra baskın gelerek aşağı yönlü yeni bir trend oluşturmaya başlamışlardır.
Bayrak ve flama formasyon hedefi nasıl hesaplanır ? Formasyonları inceledikten sonra son olarak formasyon hedefleri nasıl hesaplanır bunları inceleyelim. Aşağıdaki fotoğrafta flama ve bayrak formasyonlarına dair birer örnek paylaştım. Normal şartlar altında formasyonlarda dirsek boyu kadar fiyatlar aşağı/yukarı salınım izlerler fakat her zaman %100 tam dirsek boyunda ilerleme olmaz. Yarım fiyat hedefide gerçekleşebilir. Bu durumda çizdiğiniz dirseğin %50 si büyüklüğünde fiyat hareketi izlenebilir.
Teknik analiz formasyonları arasında yükselen takoz, alçalan takoz, yükselen bayrak ve flama, düşen bayrak ve flama formasyonlarını detaylı bir şekilde inceledik. Formasyonlar yıllardan beri sürelen kalıplar sonucunda literatüre girdiğini unutmayalım. Görmüş olduğunuz her formasyon çalışacak diye bir kaide yoktur. Grafik üzerinde gördüğünüz formasyonları hissenin temel analizi ve takas analiziyle birleştirdiğinizde sonuçlar daha anlamlı olur ve grafiğin çalışma yüzdesi artar.
